ﺑﺮاى اﻓﺮاد ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ اﺗﺼﺎﻻت رزوه دار (ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﭽﻬﺎ وﻣﻬﺮه ﻫﺎ) ﺳﺎده ﺗﺮﻳﻦ و ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده ﺗﺮﻳﻦ اﺟﺰاى ﺳﺎزه ﻫﺎ و ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ و ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮ ﻣـﻰ ﺗـﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺳﺎده، ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎى ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮﻋﻰ داﺷﺘﻪ و ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻃﺮاﺣﻰ آﻧﻬﺎ دﻗـﺖ و رﻳﺰﺑﻴﻨـﻰ ﺧﺎﺻﻰ را ﻣﻰ ﻃﻠﺒﺪ. ﺟﻨﺒﻪ اﻗﺘﺼﺎدى ﻃﺮاﺣﻰ اﺗﺼﺎﻻت، ﺧﻮاه رزوه دار ﻳﺎ ﺑﺪون رزوه، ﺑﺴﻴﺎر ﺣـﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴـﺖ اﺳـﺖ. ﺑﺮاى ﻣﺜﺎل در ﺑﺪﻧﻪ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎى ﺟﺖ ﻏﻮل ﭘﻴﻜﺮ ﭼﻴﺰى در ﺣﺪود ١٠٦× ٤/٢ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨـﻪ اى ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ٠٠٠/٧٥٠ دﻻر را ﺑﺮﻣﻰ ﮔﻴﺮد. ﺟﻨﺒﻪ اﻳﻤﻨﻰ اﺗﺼﺎﻻت در ﺑﺴﻴﺎرى از ﺳﺎزه ﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ( ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺳﺎزه ﻫﺎى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ اﻧﺴﺎن و ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ) ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس اﺳﺖ.
ﺧﻮردﮔﻰ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ اﺗﺼﺎﻻت ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺳﺎز اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﺟـﻨﺲ اﺗﺼـﺎﻻت و ﺑﺪﻧـﻪ ﺳـﺎزه ﻫـﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎى ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﻚ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻰ دﻫﺪ. ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اى از ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻮﻧﺘﺎژ و ﻧﺼﺐ ﺳﺎزه ﻫـﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺼﺐ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﻬﻮﻟﺖ و ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻮدن ﻧﺼـﺐ ﻳـﺎ ﺑـﺎز ﻛـﺮدن اﺗﺼـﺎﻻت ﻳﻜـﻰ دﻳﮕـﺮ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻰ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻫﻤﭽـﻮن ﻃﺮاﺣـﻰ اﺗﺼـﺎﻻت ﺳـﺒﻚ، ﺳـﺎﺧﺖ و ﻧﺼـﺐ ارزان، ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻰ اﺗﺼﺎﻻت و ﻏﻴﺮه ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻰ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ را ﭘﻴﺶ روى ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ از آزﻣﻮﻧﻬﺎى ﻗﻄﻌﺎت ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮه ﻫـﺎ ﺑـﻮده و اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﺘﻌﺪدى در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ.
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺗﺼﺎﻻت رزوه دار
در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دو ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺻﻠﻰ ﻣﺘﺮﻳﻚ و اﻳﻨﭽﻰ ﺑﺮاى ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮه ﻫﺎ وﺟﻮد دارد. اﻳﻦ دو ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
- ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ (ﺳﺮى اﻳﻨﭽﻰ)
- ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ(اﻳﺰو)
ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﻮد اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻰ آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ در ﻣـﻮرد ﺷـﻜﻞ ﻫﻨﺪﺳﻰ ﻣﻘﻄﻊ رزوه ﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎﻳﻰ داﺷﺘﻨﺪ. ﭘﺲ از ﺗﻮاﻓﻘﻰ ﻛﻪ در ﺳﺎل ١٩٤٨ ﻣﻴﺎن ﺳـﻪ ﻛﺸـﻮر آﻣﺮﻳﻜـﺎ، اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن و ﻛﺎﻧﺎدا ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ، اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭘﻴﭽﻬﺎى اﻳﻨﭽﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﭙﺎرﭼـﻪ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪ. از ﺳـﻮى دﻳﮕـﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ اﻳﺰو ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى اﺳﺘﺎﻧﺪارد دﻳﻦ آﻟﻤﺎن اﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﭽﻬـﺎى ﺳـﺮى ﻣﺘﺮﻳـﻚ ﻣـﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﻛﻠﻰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺑﻌﺎد، ﻳﻜﺴﺮى از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﻣﻜـﺎﻧﻴﻜﻰ، ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ و ﻫﻨﺪﺳﻰ ﭘﻴﭽﻬﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺟﺎﻣﻌﻪ آزﻣﻮن و ﻣـﻮاد آﻣﺮﻳﻜـﺎ(American Society for Testing and Materials)، ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺗﺼﺎﻻت ﺻﻨﻌﺘﻰ(Industrial Fasteners Institute )، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺧﻮدرو((Society of Automotive Engineers (SAE) و دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺳﺴﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺮ ﻛﺪام اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﻣﺘﻌﺪد و ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اى ﺑﺮاى ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮه ﻫﺎ اراﺋﻪ ﻛﺮده اﻧﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ آﻧﻜﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﻣﺮﺑـﻮط ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮه ﻫﺎ داﺋﻤﺎً در ﺣﺎل ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ و ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ ﻛﻤﺘـﺮ ﻗﻄﻌـﻪ اى از ﻗﻄﻌـﺎت ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮه ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و دﻗﺖ ﻧﻈﺮى ﺑﺮ روى آن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺮﺧﻰ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﻬﻢ رزوه ﻫﺎ
از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ آﮔﺎﻫﻰ از ﺑﺮﺧﻰ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮه ﻫﺎ ﺑﺮاى درك ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آﻧﻬﺎ ﺿﺮورى اﺳﺖ، در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻌﻀﻰ از ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﻰ ﺷﻮد. در ﺷﻜﻞ زیر ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺪادى از اﺻﻄﻼﺣﺎت ذﻳﻞ ﻧﺸـﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ.
رده ﻫﺎى رزوه : ﺗﻮﻟﺮاﻧﺲ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺠﺎز اﺑﻌﺎد ﻫﻨﺪﺳﻰ رزوه ﻫﺎ، رده ﻫﺎى آﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
ﮔﺎم رزوه : ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﺤﻮر ﭘﻴﭻ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻘﺎط ﻣﺸﺎﺑﻪ دو رزوه ﻣﺠﺎور در ﻫﻤـﺎن ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺤﻮرى و در ﻫﻤﺎن ﺳﻤﺖ ﻣﺤﻮر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﻴﺸﺮوى رزوه (Lead) : ﻓﺎﺻﻠﻪ اى ﻛﻪ ﻗﻄﻌﻪ رزوه ﺷﺪه در اﺛﺮ ﻳﻚ دور ﻛﺎﻣﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﻮرى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺰدوج ﺛﺎﺑﺖ ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
ﻗﻄﺮ اﺻﻠﻰ : ﺑﺮاى رزوه ﻫﺎى ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﻗﻄﺮ اﺻﻠﻰ ﻗﻄﺮى از ﻳﻚ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺤﻮرى ﻓﺮﺿﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺒـﻪ دﻧﺪاﻧـﻪ ﻫﺎى رزوه ﺧﺎرﺟﻰ ﻳﺎ رﻳﺸﻪ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎى رزوه داﺧﻠﻰ را در ﺑﺮﻣﻰ ﮔﻴﺮد. ﺑﺮاى رزوه ﻫﺎى ﻣﺨﺮوﻃﻰ ﭼﻨـﻴﻦ ﻗﻄـﺮى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﻣﺨﺮوط ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻗﻄﺮ ﻓﺮﻋﻰ : ﺑﺮاى رزوه ﻫﺎى ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﻗﻄﺮ ﻓﺮﻋﻰ ﻗﻄﺮى از ﻳﻚ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺤﻮر ﻓﺮﺿﻰ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻤـﺎس ﺑـﺮ رﻳﺸﻪ رزوه ﺧﺎرﺟﻰ ﻳﺎ ﻧﻮك رزوه داﺧﻠﻰ اﺳﺖ. ﺑﺮاى رزوه ﻫﺎى ﻣﺨﺮوﻃـﻰ ﭼﻨـﻴﻦ ﻗﻄـﺮى ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﻣﺨﺮوط ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻗﻄﺮ ﮔﺎم : ﺑﺮاى رزوه ﻫﺎى ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﻗﻄﺮ ﮔﺎم ﻗﻄﺮى از ﻳﻚ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺤﻮر ﻓﺮﺿﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ آن از ﻣﻘﻄـﻊ رزوه ﻋﺒﻮر ﻣﻰ ﻛﻨﺪ و ﻋﺮض ﺷﻴﺎرﻫﺎى اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺼﻒ ﮔﺎم ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاى رزوه ﻫـﺎى ﻣﺨﺮوﻃـﻰ ﭼﻨـﻴﻦ ﻗﻄﺮى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﻣﺨﺮوط ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
زاوﻳﻪ ﭘﻴﺸﺮوى ﻣﺎرﭘﻴﭻ : زاوﻳﻪ اى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎرﭘﻴﭻ رزوه در ﺧﻂ ﮔﺎم ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر اﻳﺠﺎد ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
زواﻳﺎى ﺟﺪاره رزوه : زواﻳﺎى ﺟﺪاره رزوه زواﻳﺎى ﻣﻴﺎن ﻫﺮ ﺟﺪاره و ﺻﻔﺤﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر رزوه ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ در ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺤﻮرى اﻧﺪازه ﮔﻴﺮى ﻣﻰ ﺷﻮدزاوﻳﻪ. ﺟﺪاره رزوه ﻳﻚ رزوه ﻣﺘﻘـﺎرن ﻋﻤﻮﻣـﺎً ﻧﺼـﻒ زاوﻳـﻪ رزوه ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻰ ﺷﻮد.
